تام پین

□ نخستین انقلابی بین‌المللی

تام پِین نخستین انقلابی بین‌المللی بود. در ربع آخر قرن هجدهم، ابتدا در امریکا و سرانجام در بریتانیا و فرانسه، به رد حکومت‌های شاهان و اشراف پرداخت و برای جایگزین‌کردن‌شان با نهادهای دموکراسیِ نمایندۀ عامه به‌ نبرد برخاست. او که در اصل صنعتگر بود دموکراتی نمونه به‌ شمار می‌آمد، بیزار از شیادی و فساد و نابرابری‌های غیرطبیعی که با نظام امتیازهای موروثی ترویج می‌شد، و به سائقۀ این ایمان قلبی پیش می‌رفت که مردان و زنانِ معمولی قادرند بر خویشتن به‌گونه‌ای حکومت کنند که حافظ آزادی و امنیت برای همه باشد. او متفکری سیاسی با افکار دست‌اول نبود، اما تحلیلش از جامعۀ معاصر بُرّایی داشت و تجویزهایش برای نظام جدید اغلب به‌راستی پرشور و الهام‌بخش بود.

پِین فقط نظریه‌پرداز سیاسی نبود. توانایی او تبدیل نوشته‌هایش به سلاح‌هایی عملی برای تغییرهای بنیادینِ اجتماعی و سیاسی بود. کتاب «تام پِین» کوشیده است رابطۀ منسجمِ اصول نظری او و مهارت سخن‌پردازانه‌ای را نشان دهد که برای رساندن این اصول به مخاطبانش به کار می‌بست.

در عصری که بازیگران سینما رئیس‌جمهور می‌شوند و بنگاه‌های تبلیغاتی می‌کوشند برای سیاستمداران جایگاهی همانند «ستاره‌ها» فراهم کنند، شاید از قابلیت یک فرد برای ایجاد ارتباط با مخاطبانی انبوه به‌گونه‌ای که روحیۀ سیاسی آنها را فراچنگ آورد، بدان شکل بدهد و آن را بیان کند کمی دلزده شده باشیم. این بیانگر توانایی‌های پِین است که یک‌و‌نیم قرن پیش از تکامل رسانه‌های گروهی جدید از عهدۀ این کار برآمد.

او بر سر اصول و عقایدش هزینهٔ بسیار داد؛ در بریتانیا یاغی‌اش شمردند، در فرانسه بختیار بود که از اعدام گریخت، و در بازگشت به امریکا آتئیست و ژاکوبنش خواندند و بدنامش کردند.
تام پین پیشتاز نویسندگان/انقلابیان حرفه‌ای عصر جدید است و از این رو آشنایی بیشتر با او و اندیشه‌هایش سزاست.

تحریریۀ نشرنو