فلسفۀ چامسکی

 از زبان تا زبان

اعتبار اصلی نوآم چامسکی، فیسلوفی سوسیالیستی که نود سالگی را پشت سر گذاشته اما همچنان می‌نویسد و سخنرانی می‌کند، به‌خاطر نقش بی‌بدیل او در زبان‌شناسی مدرن است. وضعیت رشتۀ زبان‌شناسی در جهان پس از ظهور چامسکی در دهۀ ۵۰ میلادی در روش‌ها و هدف‌ها و دانسته‌ها و مدل‌ها به‌کلی متحول شد. چامسکی مطالعۀ علمی و نظام‌مند دستور زبان را وارد زبان‌شناسی مدرن کرد و اگرچه او به هیچ وجه، نخستین زبان‌شناس حوزهٔ نحو نبود اما اثرش در وارد کردن نحو به مرکز توجهات در زبان‌شناسی چشم‌گیر است. در زبان‌شناسی غربی در دهه‌های پیش از ظهور چامسکی، تمرکز بیشتر بر نظام آوایی زبان‌ها و صَرف بود.

چامسکی این ایده را مطرح کرد که ذهن انسان زبان را مثل چیزهای دیگر نمی‌آموزد. خصوصاً زبان آن‌قدر پیچیده است که امکان ندارد که یک کودک قواعد پیچیدۀ دستوری را تنها با نتیجه‌گیری‌های منطقی و آماری از روی جملاتی که از اطرافیان می‌شنود، فرا بگیرد. در ادامه چامسکی نتیجه گرفت که ذهن کودک از هنگام تولد بخشی از مهم‌ترین قواعد انتزاعی و پایه‌ای دستور زبان را به‌طور فطری در خود دارد و با شنیدن سخن گفتن اطرافیان از صفر شروع به یادگیری نمی‌کند، بلکه تنها شروع به یادگیری جزئیاتی می‌کند که مخصوص زبان بخصوصی است که می‌شنود. این آغاز تحول بود.

تحریریۀ نشر نو